Waarop letten bij het kiezen van een deegkneder?

In mijn vorige notitie heb ik uitleg gegeven wanneer en waarom een kneder voor jou de beste optie is m.b.t. thuis broodbakken. Vandaag ga ik een stap verder, wanneer je de eerste keuze gemaakt hebt qua type machine, kun je uitzoeken welke kneder dan – voor jou – het beste voldoet. Elke machine heeft zijn voor- en nadelen, lees hieronder enkele zaken die je nergens anders op het internet te lezen krijgt! Tenzij je dit stuk zo interessant vindt dat je het deelt natuurlijk. 🙂

Hieronder geef ik je wat handvatten om een eventuele keus te maken. Een kneder is een kneder zou je zeggen, toch zitten er wel wat verschillen in bijvoorbeeld kwaliteit en gebruiksvriendelijkheid. Laten we ze eens doorlichten, bewust ga ik het hier niet over de specifieke verschillen tussen machines van de verscheidene merknamen hebben! Aan het eind van dit bericht geef ik wel wat suggesties zodat je zelf kunt gaan vergelijken.

Design

Naar mijn mening zijn het allemaal geen ‘keukenprinsesjes’, tenzij je van lomp en vierkant houdt. Een kleurtje kan wel wat goed doen in combinatie met roestvrijstalen onderdelen. Toch staan de meeste kneders hierdoor in een keukenkast of bijkeuken. Dit heeft ook wat met het formaat te maken. Daarnaast zijn ze in alle gevallen een pak zwaarder in vergelijking tot een keukenmachine welke (vaak) in kunststof uitgevoerd zijn.

Eén snelheid, twee snelheden of variabele snelheid

Eigenlijk is het aanschaffen van een machine met meerdere snelheden alleen een pluspunt wanneer je haast hebt. Hierover heb ik dan ook wat uit te leggen: professionele bakkerijen hebben kneders met twee motoren. Eén voor kuipaandrijving en één voor de spiraalhaak. Wanneer een dergelijk apparaat in de tweede versnelling gaat draaien, gaat de haak sneller rond maar de kuip niet. Hierdoor wordt de kneding intensiever! De kneders welke thuis gebruikt kunnen worden hebben maar één motor waarmee zowel haak als kuip aangedreven worden. Wanneer deze dus in een hogere snelheid gaat draaien, gaat de kuip evenredig mee sneller draaien! Het deeg zal een paar minuten sneller klaar zijn, maar het kneden wordt niet intensiever. Naar mijn mening dus totaal overbodig, terwijl het apparaat er duurder van wordt in aanschaf.

Model deegkuip (mengkom)

Er zijn machines waarvan de kom diep en smal is, maar ook zijn er modellen waarbij de kom breder en ondieper is. Voor het kneden zal het weinig of niets uitmaken. Wel werkt een wat bredere kom praktischer. Een argument waar je niet snel aan zal denken, toch doet dit een hoop m.b.t. gemak. Je kunt je voorstellen dat bij een bredere deegkuip het leegmaken, maar ook het schoonmaken, wat gemakkelijker gaat omdat je er simpelweg beter bij kunt komen. Zeker voor mannen een aspect in verband met (vaak) wat grotere handen. Lastig zo’n deegkuip die vast gemonteerd is op de machine, hierbij kom ik gelijk op het volgende punt.

Vaste of verwijderbare kom

Beide zijn te koop, toch adviseer ik er een te kiezen met een vast gemonteerde deegkuip. De levensduur is langer bij een vast model, bij een losse kuip moet de ‘kop’ van de machine omhoog gescharnierd kunnen worden (net als bij een planeetmenger). Dit betekent dat er onderhuids een koppeling in moet zitten welke in elkaar valt wanneer de kop omlaag gaat (in werkende stand). De kans is groot dat de koppeling niet helemaal goed gepositioneerd is wat slijtage geeft bij sluiten. Daarnaast is er een vergrendeling nodig welke ook zal slijten na een X aantal keren gebruik. Eigenlijk is het gewoon logica. Elke vorm van koppeling zal slijten. De koppeling van een aanhanger of caravan slijt bijvoorbeeld ook. Zo’n kantelbare kop heeft natuurlijk ook wel een voordeel, het reinigen van de machine zal wat makkelijker gaan, maar vuil kan ook weer makkelijker in de machine komen. Extra nadeel: de aanschafprijs, een model met verwijderbare kom is duurder in aanschaf.

Reinigen

Niet al te moeilijk over doen. Schoonmaken met water is eigenlijk al voldoende. Dat klinkt misschien wat vies, maar alles wat in een deegkneder gaat, zal nog in de oven gaan (met uitzondering van fondant). Bacteriën gaan allemaal dood bij temperaturen hoger dan 65 graden Celsius. Zeepresten in je deegkuip zijn misschien wel kwalijker.

Grilbeveiliging of dichte beveiliging

In het gebruik (zeker voor een wat minder ervaren ‘bakker’) zal een grilroosterbeveiliging makkelijker zijn omdat het deeg beter te bekijken is. Een nadeel is dat er makkelijker wat in kan vallen tijdens draaien. Denk aan een mes of iets dergelijks. Kneders zijn sterk genoeg om dan gewoon door te draaien met beschadiging van de deegkuip tot gevolg. Je zult niet die eerste zijn kan ik je uit ervaring vertellen. Naast dit stukje veiligheid heeft een open gril nog een nadeel. Wanneer iets makkelijk naar binnen kan, gaat er ook makkelijk iets uit. Dan heb ik het natuurlijk over bloem (stof). Zeker belangrijk in combinatie met het volgende punt.

Waar haalt de motor zijn frisse lucht vandaan

Een motortje dat in werking is, blaast warme lucht. Dit betekent dat hij ook ergens lucht vandaan trekt. Het is prettig wanneer dit schone lucht is! Let op dat de ventilatiegaten aan de achterkant en/of onderkant van de kneder zitten. Wanneer de gaten bijvoorbeeld aan de zijkant in het frame zitten, zal dit dichter bij de deegkuip zijn. In combinatie met de eerdergenoemde grilroosterbeveiliging kan het zijn dat er stoffige lucht aangezogen wordt tijdens het kneden van het deeg. Na verloop van tijd zal het smeervet in de machine dik worden door vervuiling. Dit zal na bepaalde periode slijtage geven op draaiende delen. Het lijkt misschien wat ver gezocht, maar toch. Al werk je nog zo netjes, na gebruik zie je toch altijd wel wat stof op je apparaat (o.a. achter de kom te zien) en dit kan dus ook de machine binnensluipen.

Snaar- of kettingaandrijving

In principe draait het beide goed, maar ik heb wel een duidelijke voorkeur en dat is de ketting/tandwiel combinatie. Ik zal je uitleggen waarom: Een snaar is van kunststof of rubberachtig materiaal. Net als bij een fietsband zal dit bij uitdroging haarscheurtjes krijgen. Deze ontstaan na verloop van tijd bij stilstaan. Zelfs wanneer je elke dag een deegje kneedt, staat het apparaat zo’n 23 uur en 3 kwartier stil. Daarnaast heeft het wat minder grip t.o.v. een ketting. Een tandwiel grijpt in de ketting en houdt de ketting op zijn plek. Een snaar heeft enkele groeven aan de binnenzijde, deze zorgen ervoor dat de snaar niet naar boven of onder verschuift, maar zorgen niet voor extra grip omdat ze in de draairichting gesitueerd zijn (horizontaal). Misschien zijn er ook modellen met verticaal getande snaren, maar ik ken ze niet in dit formaat.

Model van de spiraal deeghaak

Het model van de haak (spiraal) zorgt ervoor dat het deeg onderin de kom blijft en niet omhoog trekt. Bij een machine op 230 Volt zal dit altijd vanzelf goed moeten zijn, een krachtstroom machine kan verkeerd om draaien. Dan trekt het deeg zichzelf omhoog aan de haak. Om dit goed te krijgen moeten er twee aders van het snoer anders aangesloten worden (L1 en L2 moeten omgewisseld worden in de krachtstroom stekker). Des te meer kromming in de spiraalhaak, hoe intensiever er gekneed wordt! Dit kan ook teveel zijn, dan mengt de kneder de grondstoffen zeer snel. Het vocht is dan snel vermengd met de droge stoffen. Bij een kleine deeghoeveelheid zal het ontstane deeg zich vormen tot een kegel in de haak en zal mee gaan ‘tollen’ in plaats van dat heet goed gekneed wordt. Vraag dit duidelijk aan de verkoper om te kijken of dit aansluit bij je wensen, anders leidt dit tot ergernis!

Minimum/maximum bloem dat de machine kan kneden

Bij professionele bakkerijen houden we de volgende stelling aan: een kneder moet minimaal 10% kunnen kneden ten opzichte van het maximum deeggewicht. Een voorbeeld: wanneer je de kuip van een machine met maximaal 100 kg bloem kan vullen, dan moet je er minimaal 10 kg in kunnen doen. Dus voor een model dat maximaal 5 kg deeg kan kneden (ongeveer 3 kg bloem/meel), moet je dus ook een deegje kunnen maken van 300 gram bloem/meel. Het zou vervelend zijn je eens een klein deegje wilt maken voor bijvoorbeeld een speciaalbrood, maar dat het dan te weinig is voor de deegkneder om goed te kunnen kneden. Zoals hierboven al genoemd bepaalt de vorm van de haak dit sterk, maar er is ook nog een ander belangrijk punt, de afstand tussen de haak en de kuip.

Afstand tussen de haak en de mengkom/deegkuip

Hoe kleiner de afstand tussen haak en kom, des te beter de grondstoffen worden opgepakt. Wanneer de afstand wat groter is, bestaat de kans dat er losse grondstoffen in de hoek van de kom los blijven die niet worden opgenomen in het deeg. Natuurlijk kun je dit tussendoor met de hand omgooien, maar ik ben van mening dat je een dergelijke machine niet koopt om hem vervolgens te moeten helpen. Gewoon aanzetten en weglopen, dat is wat je wilt! De deegkneders blijven sowieso altijd stilstaan en gaan niet wandelen op het aanrecht tijdens het draaien.

Voor de echt fanatieke broodbakkers

Wanneer je altijd bijvoorbeeld 5 kg deeg wilt kneden, adviseer ik geen kneder te kopen die maximaal 5 kg deeg kan draaien. Kies liever één maatje groter! Ter vergelijking: als je met een auto altijd op de top van zijn kunnen rijdt, zal deze het minder lang volhouden dan wanneer je gebruikmaakt van 70 tot 80% van zijn kunnen. Natuurlijk is af en toe vol gas prima. Dit laatste geldt ook voor alle keukenmachines en planeetmengers!

Details

Mijn ervaring is dat er ook nog een paar verschillen in details zitten. Denk bijvoorbeeld aan lengte van snoer, irritant als het zo’n kort dingetje is. Kunststof delen/kappen worden door daglicht oud en bros, na enkele jaren kan dit makkelijk breken. Ook verkleurt kunststof makkelijk onder invloed van daglicht.

Prijzen

Echte deegkneders zijn in vele prijsvariaties verkrijgbaar. Vanaf zo’n € 450 tot € 1900 voor thuisgebruik of klein professioneel. Ik denk niet dat de duurste per definitie de beste is. Vaak betaal je dan ook voor merknaam. Het is de kunst om die met de juiste prijs-kwaliteitverhouding te vinden. Occasion zie je deegkneders zelden of nooit te koop staan. Meestal weet de verkoper al iemand voor de machine en wordt hij onderhands verkocht.

Waardebehoud

Door bovengenoemde occasion schaarste zijn deegkneders ook bijzonder waardevast! Wanneer je – om wat voor reden dan ook – stopt met degen kneden, heb je hem binnen een week verkocht. Dit is totaal anders bij keukenmachines, daar zijn sowieso veel meer aanbieders in en er zijn er duizenden verkocht. Je ziet ze dan ook overal op verkoopsites staan.

Ik hoop dat bij publicatie van deze notitie e.e.a. duidelijk is geworden waarop te letten bij aanschaf van een – voor jou – geschikte deegkneder. In de zoektocht kun je Googlen op o.a. Maxima, Famag IM5, BW SM5, Rofco N5, Haussler (dit rijtje is oplopend in prijs).

Nu heb je veel aandachtspunten gelezen welke een handvat kunnen zijn bij de keuze van een – voor jou – beste deegkneder! Om overzicht te houden/krijgen kun je eventueel een schema maken met verticaal de merknamen en horizontaal belangrijke punten als min-max deeg, formaten van de machines etc. etc.

Schrijf je punten op en stel daarna je vragen aan de verkopende partij! Reviews doen het ook goed, maar let op dat je geen appels met peren gaat vergelijken! Persoonlijk vind ik reviews meer zeggen over een verkopend adres (bedrijf/persoon) dan over een product zelf. Iedereen gebruikt en ervaart het anders omdat de wensen per persoon zeer uiteenlopend zijn!

Bij Bakkerijwereld in Ede zijn we altijd bereid je verder te helpen, een advies is pas een goed advies wanneer dat aangepast is op jouw doel, wensen en ervaring! We zijn te bereiken via shop@bakkerijwereld.com of 06-40996849 (Whatsapp, Messenger, Facebook, LinkedIn etc.)

Bedankt voor het lezen, ik hoop je bij deze weer verder geholpen te hebben! Tot de volgende notitie.

Deegkneders voor thuisgebruik en microbakkerijen